Versoepeling van de samentelregeling terug tot 23-4-2017 kan belastingteruggave opleveren

Inleiding

Partners in de Successiewet tellen samen als één (1) persoon wanneer ze binnen één (1) kalenderjaar tegelijk een schenking of erfenis ontvangen. Dat kan nadelig zijn omdat maar één keer de vrijstelling van toepassing is en niet per persoon. Bovendien kan een hoger belastingtarief gelden, want bij een hoger bedrag aan schenking of erfenis, geldt een hoger belastingtarief.

In bepaalde gevallen vindt de Staatssecretaris nu dat deze samentelregeling onwenselijk uitpakt.

Op 13 april 2022 heeft de Staatssecretaris van Financiën hierover een goedkeurend besluit genomen die vijf (5) jaar terugwerkt. Hierdoor kan het voorkomen dat een schenking of erfenis die in de afgelopen vijf (5) jaar is ontvangen waarbij de oude samentelregeling gold, nu minder belasting verschuldigd is met het goedkeurend besluit. Teveel betaalde schenk- en erfbelasting kan dan worden teruggevraagd.

Wie is partner?

In de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen (AWR) staat wie “partner” is in algemene zin.

Echter, in veel andere Nederlandse belastingwetten zijn aparte regels opgenomen over dit partnerbegrip. Hierdoor zijn partners in de ene belastingwet niet altijd partners in de andere belastingwet. Dat geldt ook voor de Successiewet, die gaat over schenken en erven.

In de Successiewet ben je ook partner indien men – beiden meerderjarig – vijf (5) jaar ongehuwd samenwoont (artikel 1a SW) ect., ook als je geen samenlevingscontract hebt. Uitzondering is ouders die met een meerderjarig kind samenwonen. Maar het geldt weer wel voor broer en zus.

Stel, vader, zoon (24 jaar) en dochter (25 jaar) wonen samen na het overlijden van moeder. Wanneer vader ook overlijdt, gaat de erfenis van vader naar de beide kinderen. Echter, er geldt maar één (1) keer de vrijstelling ouder-kind, want de broer en zus wonen – zonder samenlevingsovereenkomst – meer dan vijf (5) jaar samen. Weliswaar niet zelfstandig en bij hun vader, maar dat doet er niet toe, zij zijn beide meerderjarig . En dat is onwenselijk.

Goedkeurend besluit samentelregeling

De samentelregeling geldt niet meer als aan de volgende drie (3) voorwaarden is voldaan (dus aan alle drie tegelijk):

  1. Het partnerschap tussen degene die een schenking of erfenis ontvangt – verkrijgers genoemd – is uitsluitend ontstaan omdat deze personen vijf (5) jaar onafgebroken samenwonen (dus niet als er een samenlevingsovereenkomst is).
  2. De schenker of erflater staat ten opzichte van beide verkrijgers in dezelfde graad van bloedverwantschap (ook aanverwantschap).
  3. De verkrijgers zijn bloedverwanten van elkaar (ook aanverwantschap).

In de Successiewet wordt aanverwantschap ook als bloedverwantschap gezien. Aanverwantschap ontstaat door huwelijk of geregistreerd partnerschap. Aanverwantschap vervalt niet na een echtscheiding of het beëindigen van een geregistreerd partnerschap.

Het besluit is gepubliceerd in de Staatscourant 2022, nummer 10935.

Voorbeeld 1

A (25 jaar) en B (24 jaar) zijn broers en altijd thuis blijven wonen. Zij krijgen van grootmoeder ieder een schenking.

Voor de Successiewet worden A en B beschouwd als partners, want ze wonen meer dan vijf jaar samen. Gevolg zou zijn dat maar éénmaal de (verhoogde) schenkingsvrijstelling gebruikt kan worden en mogelijk – afhankelijk van de hoogte – de schenking in een hoger tarief valt. Met het goedkeurend besluit is hiervan geen sprake meer, want de broers voldoen aan alle drie (3) genoemde voorwaarden.

Voorbeeld 2

A en B zijn gehuwd. A heeft een dochter C (25 jaar) uit een eerder huwelijk. B heeft een zoon D (24 jaar) uit een eerder huwelijk. Al meer dan vijf (5) jaar wonen A, B, C, en D samen. C en D krijgen van A beiden tegelijk een schenking.

Voor de Successiewet zijn A en B partners. Maar C en D ook. Gevolg zou zijn dat maar éénmaal de (verhoogde) schenkingsvrijstelling gebruikt kan worden en mogelijk – afhankelijk van de hoogte – de schenking in een hoger tarief valt. Met het goedkeurend besluit is hiervan geen sprake meer, want C is bloedverwant van A en D is aanverwant van A door het huwelijk met B. C en D zijn ook aanverwant aan elkaar door het huwelijk van A en B. 

Actie nodig?

Het goedkeurend besluit geldt met terugwerkende kracht sinds 23-4-2017. Is er in de periode tot nu sprake van een situatie waarbij personen als partner zijn aangemerkt terwijl zij dat niet zijn onder het goedkeurend besluit? Dan kan er ambtshalve een vermindering worden aangevraagd van schenk- of erfbelasting.

Meer weten over schenken of erven?

Met een financiële planning kijk je vooruit. Het is dan gemakkelijker besluiten welke gevolgen schenken en erven heeft en – belangrijker nog – hoe je dat financieel, fiscaal en juridisch goed kunt plannen. Estate planning genoemd.

Wil jij dat ook? Neem contact met ons op dan vertellen wij je er graag meer over.